Poland stronk! czyli inflacja ocen na RateBeer

Wiele osób przecierało ze zdumieniem oczy kiedy okazało się, że na największym internetowym portalu piwnym czyli RateBeer wśród dziesięciu najlepszych nowych browarów na świecie roku 2014 znalazły się polskie Doctor Brew oraz Birbant. Doctor nawet na drugim miejscu. Co za tym stoi? Poza tzw. 'hajpem', który występuje wszędzie, są moim zdaniem dwa główne powody ku temu.

Pierwszy nazwę mentalnością browar.bizową. Nie chcąc niczego ujmować szacownemu polskiemu portalowi, panuje na nim wśród recenzentów swego rodzaju mania sztucznego zawyżania ocen piwa. Nie wśród wszystkich użytkowników rzecz jasna, ale dziwnie często można napotkać na perełki pokroju "całkiem niezłe" i ocena 4/5, "niezbyt udane" i ocena 3.5/5 itd. Ludzie najwidoczniej zatracili sens proporcji. Przecież w systemie skalowym najniższa wartość jest odpowiednikiem najgorszego syfu jaki sobie można wyobrazić, a najwyższa odpowiada najlepszemu piwu jakie sobie wymarzymy. Zasada powinna więc być wystarczająco prosta i czytelna dla każdego. Tymczasem ludzie chyba podchodzą do tej skali jak permisywny nauczyciel w podstawówce do systemu ocen. Czyli 5 to może być piwo które jest rewelacyjne, ale z drugiej strony nie musi zwalać z nóg. Wystarczy jak smakuje i nie można mu specjalnie niczego zarzucić, no to wtedy dostaje pionę, nie? 4 to piwo dobre, czyli takie które się wypije, może nie zapada w pamięć, ale jest w porządku. Spoko. Może być. 3 to piwo dostateczne, czyli w sumie niesmaczne, ale szkoda by było ancymonowi dać dwóję. 2 to EDI. A 1 nie istnieje. Jeśli ktoś nie wierzy, to polecam pobieżne chociażby przeglądnięcie mini-recenzji na RB w wykonaniu polskich userów. Osoby które podsumowują piwo jako "ok", "całkiem niezłe" czy też "spoko", a choćby i nawet po prostu "dobre" nierzadko dają mu po 3.8-4.0, a nawet więcej. Dla porównania, pewien Norweg który jakiś czas temu dostał ode mnie 20 polskich piw tylko jedno z nich ocenił powyżej 4.0, a czytając jego wpis miałem wrażenie że w trakcie picia ze szczęścia o mało co zawału nie dostał.

Drugim powodem obecnego stanu rzeczy jest opacznie pojmowany patriotyzm, który zamiast długofalowej pracy na rzecz podniesienia jakości krajowych wyrobów, zamiast oczekiwania na to żeby za nimi stała siła merytoryki, każe zachwycać się nimi w postaci jednorazowych, gwałtownych, emocjonalnych erupcji. Chociażby po to żeby zademonstrować zadufanym w sobie obcokrajowcom że Poland stronk! Ale nie tędy droga.

No i biorąc pod uwagę, że w przypadku polskich piw to polskie recenzje przeważają, a polskich userów się na RB ostatnimi czasy narobiło mnóstwo, mamy oto rozwiązanie zagadki.

Jeśli porównać podejście panujące wśród polskich użytkowników z systemem oceniania userów z innych krajów, to od razu człowiekowi staje się jasne, jak to jest że polski craft jest notowany tak wysoko. Nie oznacza to bynajmniej że AleBrowar koniecznie stał się lepszy od Nogne O albo Cantillon (m.in. tych dwóch browarów zabrakło w pierwszej setce świata na RB), ale po prostu na RateBeer przemigrowała cała rzesza piwoszy którzy nie potrafią się sensownie posługiwać systemem skalowym, a i często bezmyślnie, chociażby i podświadomie ulegają hasłu "Teraz Polska!". I bez opamiętania zawyżają oceny pitych przez siebie, w przeważającej mierze polskich piw.

Wyobraźmy sobie teraz, że np. taki Doctor Brew (bo jest to przykład chyba najbardziej czytelny) byłby dajmy na to browarem duńskim i miał oceny wystawione w większości przez Duńczyków czy innych zapadników. Znalazłby się tak wysoko? Bitch please.

Demaskacja braku miarodajności obecnych ocen na RB jest swoją drogą niesłychanie łatwa. Wystarczy odszukać pośród masy polskich recenzji polskich piw oceny tychże piw dokonane przez ludzi zza granicy. Można się oczywiście pocieszać że Polska przejmuje internety i nie będzie Duńczyk czy inny Pigmej pluł nam w twarz, zżymać na to że oni tendencyjnie nas nie doceniają. Tak jednak nie jest, po prostu ich oceny dużo częściej są urealnione w systemie skalowym jaki funkcjonuje na RateBeer. No i wówczas następuje bolesne zderzenie z rzeczywistością. Okazuje się, że nie mamy co osiadać na laurach. Że polski rynek craftowy ma przed sobą jeszcze wiele do zrobienia. Że ocenowa bańka inflacyjna może pęknąć, kiedy więcej ludzi za granicą się przekona, że dajmy na to RIS z Doctora Brew to piwo średnie, a tymczasem średnia arytmetyczna ocen polskich użytkowników winduje je na poziom orbity ziemskiej. No i fama się rozniesie, że polski craft nie jest wart uwagi, a polscy użytkownicy pompują jego wartość dużo ponad miarę. Ze szkodą dla tych polskich browarów, które tej uwagi warte są.

Przy okazji, polskie browary powinny być bardziej ostrożne z chwaleniem się sukcesami na RateBeer, formułowanym pod hasłem "Patrzcie, jak nas tam za granicą cenią!". Bo na dokładnie tej samej zasadzie Polacy piszą szkalujące nasz kraj artykuły w prasie zagranicznej, co później jest u nas kolportowane pod hasłem "Musimy się wstydzić za to co o nas piszą Stany/Niemcy/Bangladesz". Dla człowieka zorientowanego w mechanizmie jaki tu zachodzi jest to sytuacja żenująca. W kwestii piw na RateBeer może nie aż tak bardzo, ale ja często przewracam oczami na taki widok. Już nie wpominając o tym, że niektórym krajowym producentom taka sztuczna fama może do głowy uderzyć i zniechęcić do dalszego doskonalenia rzemiosła, o ile uwierzą w miarodajność ocen na RB.

Szkoda by było, gdyby szeregowy zagraniczny konsument craftu doszedł do wniosku, że polski craft ma jakość sztucznie napompowaną megalomanią niektórych jego krajowych konsumentów. Szkoda gdyby miało się to negatywnie odbić na tych krajowych producentach, które faktycznie warzą na poziomie światowym, a jest takich kilku. Myślę że warto się w związku z tym zastanowić nad systemem skalowym i swoim podejściem do niego.