Felerność konkursów piwnych

źródło

Dość prowokacyjny tytuł, ale ma on swoje uzasadnienie. Mój pogląd na tę sprawę dojrzewał już od jakiegoś czasu i ostatecznie się ugruntował po blind tastingu na ostatnim Piwnym Blog Day'u. Większość zapewne wie jak wyglądają profesjonalne konkursy piwne. Sędziowie dostają nieoznakowane próbki po 50-70ml, zazwyczaj wiedzą tylko w jakim gatunku piwo zostało uwarzone, niuchają, smakują i wpisują swoje uwagi, punktując piwo za różne rzeczy, typu piana, kolor, aromat, smak czy uczucie w ustach, a także wytykając jego wady. Jaki mam z tym problem? Mam dwa.

Po pierwsze, kryteria oceny. Wygrywa nie to piwo, które subiektywnie najlepiej smakuje, tylko to które najlepiej spełnia wszystkie wymogi danego stylu. Oczywiście, w przeciwnym wypadku kryteria nie byłyby obiektywne i konkurs sprowadzałby się do plebiscytu w oparciu o indywidualne gusta jurorów. Wygrywałoby to piwo które średnio uznane by było za najsmaczniejsze. Czy to by miało sens? Nie za bardzo, bo gusta są różne. Z drugiej strony, jest jak jest - mianowicie wygrywa piwo najlepiej wpisujące się w widełki arbitralnie definiowanego stylu, czyli piwo spełniające kryteria obiektywne. Czy obiektywne kryteria oceniania mają sens w świetle formalnym na tego typu konkursach? W świetle formalnym jak najbardziej. A ile wspólnego mają obiektywne kryteria oceny piwa z radością jaką odczuwa przeciętny konsument z jego picia? Otóż nic. Pomijając niektóre wady które czynią piwo niepijalnym (chociaz próg wrażliwości i awersji do różnych stężeń danej wady jest bardzo różny). A poza tym nic. Najdalej jak możemy iść w interpretacji wyników takiego konkursu, to że skoro dane piwo wygrało, to znaczy że najlepiej wpisało się w widełki danego stylu. A jeśli lubimy ten styl, to być może nam posmakuje. Być może i nic ponadto. W takim razie, jaki jest sens takich konkursów, skoro głównym sensem piwa jest jego konsumpcja i czerpana z niej radość? Skoro nie ma bezpośredniego przełożenia obiektywnych kryteriów takich konkursów na subiektywne doznania, to stają się one sztuką dla sztuki.

Fakt, w przypadku porównania dwóch piw bezbłędnie wpisujących się w ramki danego stylu wyżej ocenione zostanie to które subiektywnie jurorowi bardziej odpowiada. Ale jest to kryterium podrzędne, dodatkowe. A w prawdziwym życiu jest ono tym nadrzędnym. 

Załóżmy jednak że dojdzie do takiej sytuacji, że wysoko zostanie ocenione piwo lekkie, które bezbłędnie spełnia wyznaczniki stylu i jurorowi dodatkowo bardzo smakuje. Tutaj dochodzimy do drugiego problemu, mianowicie oceniania piw lekkich, sesyjnych. Jest mianowicie taki parametr, którego nie da się ustalić po wypiciu 50-70ml lekkiego piwa. Tym parametrem jest jego pijalność. W przypadku ciężkich piw typu imperial stout czy koźlak dubeltowy po takiej próbce można pewnie stwierdzić, że jeśli spełnia takie a takie obiektywne kryteria, a człowiekowi odpowiadają takie kryteria stylistyczne subiektywnie, to może z tego wywnioskować że takie piwo w większej ilości będzie mu też odpowiadać. Natomiast w przypadku piw lekkich, po ustaleniu że np. dana próbka spełnia wszystkie wymogi stylistyczne czeskiego pilsa i nie ma żadnych wad, człowiek nie jest w stanie stwierdzić czy to piwo ma wysoką pijalność, a mówiąc kolokwialnie, czy dobrze wchodzi. Są takie lekkie piwa, które po paru łykach dobrze smakują, ale po wypiciu połowy kufla okazuje się że są jednak nudne, że zamulają, że nie ma się jednak ochoty na więcej. Bywa też na odwrót. Myślę że każdy z nas w życiu niejeden raz tak miał, łącznie z niżej podpisanym.

Chcę jednocześnie zaznaczyć, że nie jest moim celem odmawianie kompetencji sędziom piwnym ani deprecjonowanie ich pracy. Tyle tylko że podchodzę z dużym przymrużeniem oka do wszelakich piwnych konkursów. Uważam za to, że sensorycy powinni być zatrudniani przez browary, również a może przede wszystkim małe, żeby czuwać nad tą jedną istotną rzeczą która okazuje się piętą achillesową powstających ostatnimi czasy przedsiębiorstw produkujących piwo. Powinni czuwać nad stałością jakości wypustów, nad tym czy piwo wyszło zgodnie z pierwotnymi założeniami. Czyli czy spełnia uprzednio założone, sztywne kryteria.

Nawet jeśli nie byłoby to zgodne z "duchem craft".