Bałtyckie peregrynacje cz. 1

Jeszcze nie tak dawno, bo ledwo parę lat temu słysząc słowa ‘porter bałtycki’ obracałem się we wstręcie. Nie lubiłem tego stylu bardzo. Szczerze mówiąc, to oprócz Żywca Portera i Ambera Granda niczego innego w tej stylistyce nie próbowałem, no ale wybitnie mi nie smakowały, co rzutowało na moje niskie mniemanie o całym stylu. Potem przez jakiś czas omijałem flaszki z baltic porterami łukiem o średnicy co najmniej 20 metrów, ale inne czasy, inne kubki smakowe, etc. Imperial stouty zasmakowały mi od razu, od pierwszej wypitej flaszki (Great Divide Yeti), a jest to styl mocno spokrewniony z porterem bałtyckim. W końcu się przemogłem i ze zdziwieniem skonstatowałem, że porter okocimski to świetne piwo, Grand Imperial Porter jest co najmniej bardzo dobry, a nawet żywiecki jest całkiem pijalny. Koniec końców postanowiłem przeprowadzić test zbiorczy bałtyckiej oferty rynku polskiego. Odwrotnie niż zdecydowana większość ludzi czytających te słowa i kiwających głową w niedowierzaniu, smak większości polskich porterów bałtyckich jest mi całkowicie obcy, poza wyżej wymienionymi kosztowałem jeszcze tylko Warmińskiego oraz Black Bossa, ale niestety w ostatnim przypadku trafiłem na kichę vel kapuchę w piwie. Można więc powiedzieć, że test ten obrazuje odczucia osoby obytej w piwie jako takim, ale w tym konkretnym stylu – niemalże wcale, co na swój sposób może się okazać dla niektórych ciekawostką. Jakiś czas temu zacząłem kolekcjonować portery do testu i postały sobie w mojej ciemni przez dość długi czas. Jaki – to zależy od egzemplarza. Komes i Łódzki spokojnie ponad rok, ale już np. Lwówek z wiadomych względów nie za długo. Podzieliłem je na trzy grupy co by za dużo na raz nie pisać i poddałem mojej półdziewiczej (lekko pasteryzowanej) wiwisekcji.

Zacząłem od znanego mi i lubianego portera okocimskiego. A nawet obydwóch, bo od paru miesięcy dostępna jest nowa, wyżej ekstraktywna i alkoholowa wersja, a jednocześnie miałem zachomikowaną flaszkie starego. Trwają spory o to czy nie jest to w istocie to samo piwo. Wypiłem obydwa tego samego dnia, z dwugodzinną przerwą pomiędzy i cóż – smakowały różnie. Co więcej, tak jak stary Okocim Porter był piwem klasowym, tak nowy jest klasowy jeszcze bardziej.

Stary Okocim Porter (alk. 8,3%) ma aromat śliwek w czekoladzie, takich trochę przeleżałych, ‘zakurzonych’, z białym nalotem. Do tego małe ilości wiśni, sporo karmelu i delikatna paloność, schowana za pozostałymi elementami. Piwo charakteryzuje się wysoką pełnią i wyraźną słodyczą, choć nie zakleja ust tą drugą. Obrazowo, warstwa słodowa w smaku jest gruba i gęsta. Skojarzenie z pralinkami śliwkowymi pozostaje, a nawet ulega wzmocnieniu, pojawia się bowiem alkohol. Bardzo dobrze dopasowany alkohol zresztą, przy takiej głębi wręcz wzbogaca smak. Finisz jest wyraźnie czekoladowy i średnio gorzki. Uczucie w ustach jest gładkie i grzejące. Nie odebrałem piwa jako wzorowo ułożonego, niemniej jednak według mnie to klasowy porter, pozostawiający daleko w tyle sporo krajowej i międzynarodowej konkurencji. (7,5/10)

Ale jako się rzekło – jego nowa odsłona, czyli Okocim Porter Mocno Dojrzałe (ekstr. 22%, alk. 8,9%) jest jeszcze lepsza. Wygląda lepiej, z mocno ubitą drobnoziarnistą pianą, pachnie lepiej i lepiej smakuje. Zapach jest bardziej ułożony, mimo że piwo jest teoretycznie młodsze. Nie czuć w nim też absolutnie alkoholu, mimo że procentów ma więcej – może więc faktycznie dłużej leżakuje w browarze przed rozlaniem do butelek? Mamy tutaj również karmel, śliwki i trochę wiśni, ale za to trochę mniej czekolady, a więcej nut lukrecjowych i ciemno-słodowych. Nie jest to duża różnica, ale zawsze coś. W smaku jest jeszcze bardziej miękkie niż swój poprzednik, a zarazem jeszcze bardziej słodkie. Choć nadal nie wynosi się pod tym względem ponad mój poziom tolerancji dla tak ciężkiego piwa. Jest delikatniejsze od starszej wersji, a w finiszu pojawiają się ulotne akcenty palono-kawowe w miejsce alkoholu w starszej wersji. Suszone owoce w smaku są już za to mniej oczywiste. Mocno grzeje. Zdecydowanie jest to zmiana na (jeszcze) lepsze. Wzmianka o „głębokim, szlachetnym smaku” na etykiecie nie jest tutaj pustym frazesem. (8/10)

Czy są to więc dwa różne piwa? Ponoć jednak nie. Natomiast smakują wprawdzie podobnie, ale jednak trochę inaczej. Stary przy całej swojej miękkości miał większy pazur, był wyraźniej alkoholowy, a zarazem mniej ułożony. Nowy to już definitywnie górna półka, doskonale zbalansowany i skomponowany porter. Może jest dłużej leżakowany?

Głównym konkurentem dla Okocimia jest oczywiście Żywiec Porter (alk. 9%). Różni się od okocimskiego jednak wyraźnie, przede wszystkim dużo mniejszą słodyczą. Próbowałem jego konsumpcji już parę dobrych razy i za każdym razem mnie odrzucał. Aż do wypadu do Jeleniej Góry ponad rok temu, kiedy w knajpie opanowanej przez Grupę Żywiec sączyło mi się go całkiem przyjemnie. Teraz też nie było źle. W aromacie sporo orzechów, rabarbar, paloność, delikatna lukrecja, delikatna czekolada i brak metalu. To ostatnie, ze względu na pochodzenie piwa (Bracki Browar Zamkowy) wcale nie jest oczywistością. W ustach zwraca uwagę naprawdę spora gorycz w wyraźnie lukrecjowym finiszu, palonym i mocno grzejącym gardło. Pełnia jest wysoka, na przedzie czuć bardziej karmel i lekkie suszone owoce, w partiach pośrednich zaś przypieczoną skórkę od chleba. Z jednej strony alkohol w smaku jest całkiem nieźle ukryty, z drugiej po przełknięciu retronosowo jego opary łączą się z lekkimi akcentami orzechowo-czekoladowymi. Wraz z cierpkością czynią ten z pewnością wysokojakościowy trunek nie do końca przyjemnym dla mnie. Gwoli ścisłości zaznaczam, że piwo było 4 miesiące po terminie. (5,5/10)

Ostatnim z najłatwiej dostępnych porterów jest Amber Grand Imperial Porter (alk. 8%, ekstr. 18,1%) oraz jego mutacja z dodatkiem chilli. Podstawowa wersja jest zdominowana przez klimaty suszono owocowe, głównie śliwkę, choć i jabłko wyczuwam. Pod ta warstwą czuć całkiem mocarną słodowość, choć aromat jest raczej ubogi i mniej czekoladowy niż go miałem w pamięci. Czekoladę a la starte kakao czuć dopiero wyraźnie w smaku, a dokładnie w finiszu, którego lekko kwaskową wytrawność balansuje. Na przedzie czuć tak jak i w zapachu głównie suszone owoce oraz lekką słodycz. Pełnia całkiem wysoka. Bardzo fajne piwo, chociaż wydaje mi się że jakiś czas temu było trochę lepsze. (7/10)

Grand Imperial Porter Chilli z tego samego browaru został wypity jakiś czas temu na grillu. Inne piwa się skończyły, to się akurat napatoczyło, no i stwierdziłem że wypiję go sobie na lajcie, a kupię w celach recenzji następne. Po pierwszym łyku musiałem jednak zrewidować swoje postanowienie i skupić się sensorycznie nad najnowszym piwem ze stajni Amber, bowiem co jak co, ale tego okropieństwa na pewno ponownie nie kupię.

Aromat nie zapowiada niczego strasznego bo żadnego chilli w nim po prostu nie czuć. Jest zwyczajowy dla Granda kolaż czekoladowo-śliwkowy (z naciskiem na człon drugi) i w zasadzie tyle, jeśli nie liczyć akcentów karmelowych i palonych. Jest zdecydowanie bardziej płasko niż w wersji bez chili, ale też nic nie odpycha. Smakowo jednak potraktowałem gardło (a potem i w większej mierze trawnik) piwną abominacją. Piwo ma smak Granda (minus głębia), tyle tylko że jest bardzo ostre. Nieprzyjemnie ostre. I nie jest to aromatyczna ostrość papryczek jalapeno tylko ordynarna kapsaicyna per se. Czyli trucizna. Z piwem się nie komponuje wcale a wcale, w drugiej części zalewa gardło i tam już pozostaje utrudniając dalszą konsumpcję. Wydawało mi się że po wylaniu na trawę słyszałem głuche jęki - pewnie utopiłem w tych plwocinach jakąś kolonię mrówek. Bardzo mi przykro. (1/10)

Tyle w pierwszym odcinku porterowej epopei. Nowa odsłona portera z Okocimia zdeklasowała rywali i ciężko ją będzie pobić. Ale zobaczymy, jeszcze dziewięć porterów przede mną.