Wróżenie z przechmielin na 2015 dla polskiego craftu

Powoli ziarno poczyna oddzielać się od plewu. Nowe inicjatywy kontraktowe powstają jak grzyby po deszczu, a rynek przeżywa radosny czas biegunki wydawniczej. Upadek niektórych inicjatyw jest już blisko. Myślę że można się skusić na pobieżną ocenę kierunku w jakim zmierzają poszczególne browary nowej fali. Czy mają przyszłość czy raczej nie bardzo? Oczywiście, jak to z wszystkimi tego typu analizami, moja jest subiektywna i nie rości sobie pretensji do trafności. Ponieważ jednak rynek jest coraz bardziej nasycony, aż się prosi go podsumować i wywróżyć z przechmielin jaka przyszłość może czekać którą inicjatywę. Ograniczyłem się tylko do tych craftowców, których wyroby również piłem, nie znajdziecie w tekście więc nic o Solipiwko, Trzech Kumplach i paru innych.

Pinta to ugruntowana marka i inicjatywa pionierska. Nie tylko pionierska jako forpoczta nowej fali, ale również względem poszczególnych styli - macherzy chyba postawili sobie cel wypuszczenia na rynek piw w jak najbardziej różnorodnej stylistyce. No i tak jak 2013 został zakończony efektownym dwupakiem żytnim i Imperatorem Bałtyckim, tak 2014 to była posucha, poza grodziskimi oraz kooperacyjnym Black Sahti. Zdarzają się niestety coraz częściej wtopy oraz szwankowania jakości, ale nadal jest to firma postrzegana jako solidna, z ugruntowaną marką. Reputacja jest obecnie nieco nadszarpnięta, ale była na tyle dobra, że póki co pintowcy mogą spać spokojnie. Coś jednak trzeba zmienić, bo łaska konsumencka na pstrym koniu jeździ.

AleBrowar doświadcza tych samych szwankowań jakościowych, ale portfolio ma skromniejsze i mniej różnorodne, w dodatku głównie nastawione na mocne chmielenie. Jest to jednak również ugruntowana marka, więc mimo wtórnych, czasami wręcz kiepskich piw włodarze nie mają się póki co zbyt mocno obawiać o przyszłość. Tym bardziej że dwa piwa (Crazy Mike i John Cherry) wyszły bardzo smacznie.

Artezan to jeden z najbardziej kreatywnych browarów, przyciągający uwagę oryginalnymi pomysłami. Jak piwo się uda, jest rewelacyjne. Jak się nie uda, cóż, jest gorzej. Ich wyroby zawierają więc w sobie spory ładunek polaryzacyjny. Z drugiej strony, Cymbopogon to dla mnie jedno z trzech najlepszych piw ostatniego roku. Pozostaje wierzyć w to że nowa warzelnia będzie mogła jak najszybciej pracować pełną parą. Ze zbytem nie powinno być problemów, możliwe że nigdy.

Pracownia Piwa kojarzy mi się z piwami dopieszczonymi, z małymi wahaniami jakościowymi. Po prostu solidna firma wcielająca w życie świetne receptury. Przy tym bardzo kreatywna, a mało które piwo jest nieudane. Mój ulubiony polski browar nowofalowy, klasa światowa. Nie ma innej opcji niż świetlany rozwój.

Bednary robią solidne piwa, którym często brak tego ostatecznego, porywającego elementu. Niemniej jednak poniżej pewnego poziomu nie schodzą, a że wiedzy i doświadczenia przybywa, to myślę, że rozwój będzie postępował powoli, ale pewnie.

Spirifer z niemal każdym piwem przebija poprzednie. Tyle że niestety w dół. Niektóre piwa, szczególnie dwa przedostatnie robią na mnie wrażenie jakby zostały uwarzone przez przysłowiowe pijane dzieci we mgle. Jeśli się panowie nie ogarną, tę inicjatywę może czekać rychły koniec. U mnie już mają kreskę.

Podobnie ma się rzecz z browarem Ninkasi, który co prawda moim zdaniem jeszcze takiego zdecydowanego gniota nie wypuścił, ale mało wyróżniające się piwa sprzedawane zazwyczaj dość drogo nie wróżą temu państwu świetlanej przyszłości. Zaznaczam jednak że ostatnich paru już nie piłem.

Faktoria co prawda nie zawsze robi piwa o równej jakości, ale widać postęp, szczególnie biorąc pod uwagę podstawową, 'westernową' serię piw która doświadcza imponujących skoków jakościowych. Faktorię zaliczam do drugiego szeregu nowej fali w Polsce i myślę, że mogą w przyszłości jeszcze wiele namieszać.

To samo tyczy się Birbanta. Panowie Kula i Sosnowski potrafią zawrzeć w swoich piwach rześkość świeżo otwartego opakowania z chmielem, a najlepiej im wychodzą lżejsze, sesyjne piwa, choć Imperial Red AIPA udowadnia, że przy wyższym ballingu też potrafią udowodnić swoją klasę. To także drugi szereg nowej fali.

Olimp ma u mnie krechę po wielu przykrych doświadczeniach z ich piwami. U innych jednak takiej krechy nie ma, więc mimo że dla mnie jest to jedna z najgorszych inicjatyw piwowarskich w Polsce, o przyszłość nie ma się chyba co obawiać.

Wąsosz funkcjonuje dwutorowo, warząc typowe 'regionalne' lagery dla bardziej tradycyjnych piwoszy i starając się równolegle o względy maniaków nowej fali swoją serią piw z wąsem. To mi wygląda na całkiem sprytny model biznesowy, a skoro jakość piw podstawowych nie odstaje od regionalnej konkurencji (co nie znaczy że są smaczne), natomiast piwa z wąsem również się często pozytywnie wyróżniają wśród polskiej nowej fali, widmo zagłady od Wąsosza jest dalekie. Nadal zachodzę jednak w głowę jak to jest, że ci sami ludzie stoją za piwami Olimpu i Wąsosza.

Tak samo dwutorowo jedzie Kormoran, który sprytnie wkradł się w łaski skłonnych do eksperymentów stylistycznych piwoszy, tworząc serię Podróże Kormorana. Piwa pojawiają się na rynku w długich odstępach czasu, ale są dopracowane pod względem zawartości i opakowania, nierzadko osiągając krajowe wyżyny w danym stylu. Przy tym Kormoran dba o stałość jakości. Olsztyński browar nie ma się o co martwić.

Krakowski Twigg o mało nie skończył przed rozpoczęciem. Słabe opanowanie sprzętu owocuje często zakażeniami i piwami które idą w kanał. Z drugiej strony, przynajmniej niektóre receptury wydają się być dopracowane - jak piwo jest poprawnie uwarzone to potrafi do siebie przekonać. Myślę że w przypadku Twigga przyszłość zostanie rozstrzygnięta przez następne 1-2 warki. Jeśli znowu staną się utrapieniem podmiejskich oczyszczalni ścieków, to straconego zaufania już chyba nie odbudują.

Doctor Brew jednoznacznie jedzie na modzie na piwa mocno nachmielone. Kiedy decydują się uwarzyć coś o bardziej uwypuklonym profilu słodowym, słodowość okazuje się być pusta i nijaka. Jeśli więc panowie nie ogarną kwestii podbudowy słodowej, ich gwiazda będzie świeciła jasno i intensywnie jedynie do czasu ustania mody na 'hophedyzm'. Biorąc pod uwagę, że większość pary Doktorka idzie w efektowny marketing, pewnikiem postarają się dołożyć swoje do tego, żeby ta moda trwała jak najdłużej.

Ciężko coś konkretnego napisać o browarze Gzub. Póki co piwa wychodzą stylowo, belgijsko i zostają mimo ceny odebrane przez piwną gawiedź pozytywnie. Może swój udział w tym ma mocno limitowany nakład gzubowskich wywarów. Jak się sprawy potoczą kiedy już będzie stał planowany gzubowski browar, to dopiero przyszłość pokaże.

Browar Haust jest ostatnimi czasy słabiej dostępny niż jeszcze kiedyś. Powód może leżeć w tym, że umiejętności piwowara który wepchał zielonogórski browar w odmęty nowej fali obecnie służą rozwojowi Birbanta, a następca birbantowca za haustowymi garami ma jeszcze daleko, żeby dorównać swojemu poprzednikowi. Jest to jednak browar restauracyjny, może więc skupić się na razie na lokalnej sprzedaży, a potem, pewny swojej jakości zrobić mocny powrót na krajową scenę.

Browarem restauracyjnym jest również Widawa, której wyroby omijam, suspendując mój bojkot jedynie w chwilach słabości. Rzecz w tym, że widawskie piwa są drogie i stanowczo zbyt często wadliwe, bądź po prostu miałkie. Przy łucie szczęścia można również trafić na piwo świetne, ale to jak dla mnie przy tych cenach nie jest warte ryzyka. Ale dzięki Kopyrowi jest to ugruntowana marka, a sam byłem świadkiem jak koleś w krakowskim House of Beer chciał koniecznie piwo zrobione przez Kopyra, bo on taki szpec że ocenia "barwę, a nawet kolor piwa, no k**wa, wszystko!" Różnie mogłyby się potoczyć losy krajowej dystrybucji Widawy gdyby Kopyr zrezygnował z dalszej współpracy, mimo że i Wojtkowi Frączykowi solo zdarza się uwarzyć coś bardzo smacznego.

Browar Mason i Browar Piwoteka są związane ze sobą za sprawą piwowara, toteż i można je traktować łącznie. Piwa tych marek są zazwyczaj smaczne, choć nie porywające. Póki jednak ich nakłady są małe, a działalność browarnicza jest traktowana jako rozszerzone hobby, zbyt powinien być zapewniony.

Browar na Jurze, który po wypuszczeniu Czekoladowego i Bursztynowego parę lat temu jakby przysnął, niedawno wrócił do żywych i aktywnych. Wprawdzie obydwa wymienione powyżej piwa flagowe zniżkują jakościowo, ale za to browar wciela oryginalne pomysły piwowarskie, dobrze wychodząc na lekkich, sesyjnych, a przy tym bardzo aromatycznych piwach. Będzie dobrze.

Perun jest zbyt młody żeby na jego temat wyrokować definitywnie, ale póki co nie stworzył niczego porywającego. Niektóre ich piwa są smaczne, a na pewno mają świetne etykiety, należy jednak celować wyżej. Myślę że zanim się na dobre wezmą za stawianie własnego przybytku, dobrze jest zyskać renomę wśród piwoszy albo zweryfikować czy takie przedsięwzięcie jest w ogóle opłacalne.

Z&Z Wojkówka ma pewien potencjał, bo jak im się piwo udaje to potrafi być bardzo smaczne (AIPA Dark). Niestety, na ekspansję rynkową zdecydowano się bardzo wcześnie i w Polskę pojechało sporo piw mocno wadliwych. W tym może kryć się przyczyna dla której piw z tego browaru ostatnimi czasy na sklepowych półkach raczej uświadczyć nie można. Jeśli jest to trafne wytłumaczenie sytuacji, to pewnie Wojkówka pozostanie typowym, lokalnym browarem restauracyjnym.

SzałPiw zaczął niezbyt równo, ale piwa zazwyczaj były albo kiepskawe albo świetne - brak było przeciętnych. A to już jest coś. Ponieważ panowie Szała na warzeniu się znają, a często wychodzą im fajne rzeczy, myślę, że jeszcze sporo namieszają na rynku. Szczególnie że ostatnie piwa, uwarzone wspólnie z Pracownią Piwa powinny były ich pozycję na tymże rynku ugruntować.

Wrężel warzy od niedawna, a piwa stylistycznie godzą nową falę z tradycją. Efekt końcowy zazwyczaj nie jest porywający, a ponieważ brak agresywnego marketingu (takiego jak w przypadku Olimpu chociażby) nie kompensuje tych braków, myślę że browar długo się na rynku nie utrzyma, chyba że coś ulegnie zmianie. Na przykład konsumenci nagle przerzucą się na tradycyjne, niemieckie style, bo Marcowe wyszło Wrężlowi zaskakująco dobrze.

O Chmielarium trudno wyrokować, ale obydwa piwa które piłem niestety dzielą swoją przyciężkawość z typowymi, polskimi, 'regionalnymi' lagerami. Przy obranym kursie mogą przegrać z inicjatywami warzącymi z większym polotem.

Jan Olbracht Rzemieślniczy i Reden Rzemieślniczy można potraktować łącznie. Potencjał jest, jest dobry sprzęt, doświadczeni piwowarzy, tyle że póki co chyba nie do końca sprzęt został przez nich opanowany, wskutek czego piwa mają mieszaną recepcję, w przypadku Jana Olbrachta nawet bardziej negatywną. Taki stan przy nadpodaży na rynku nie może trwać wiecznie. Widoczny jest pewien progres, przy czym to młodszy Reden chyba szybciej wyjdzie na prostą, tym bardziej że ma kilka naprawdę fajnych receptur. Przyszłość Jana Olbrachta wydaje się być mniej pewna.

Kingpin miał mocne wejście i silne medialne plecy, więc zapowiada się na jedną z głośniejszych polskich inicjatyw nowej fali. Negatywów póki co brak.

Podgórz ruszył szturmem na multitapy i zdobywa brawurowo kolejne przyczółki. Do jakości wyrobów z Rabki nie mam się póki co jak przyczepić, więc gwiazda Podgórza będzie pewnie świeciła jasno.

Raduga ma niezłą dystrybucję i bardzo smaczne piwa. Marketingu w zasadzie brak, nad tym trzeba więc jednak popracować. Póki co jeden z bardziej solidnych nowych kontraktowców.

Ursa Maior przechlapała sobie relacje z klientami za sprawą wadliwych piw i aroganckiego traktowania ich nabywców. Szkoda, bo niektóre receptury są bardzo fajne, a wzornictwo etykiet jest najładniejsze w Polsce. Ostatnio piwa Ursy zaczęły się znów pojawiać na półkach sklepowych, ale raz straconego zaufania nie da się tak łatwo odbudować. Wydaje mi się, że na dłuższą metę Ursa może liczyć na zbyt tylko w swoim regionie.

Piwne Podziemie zaliczyło mocne wejście na rynek. Receptury i etykiety są ciekawe i dopracowane, reakcje klientów dobre, a Hops, Death & Taxes to świetne piwo. Zaryzykuję prognozę, że będzie to jeden z czarnych koni nowego roku.

Jaka z tego lekcja płynie? Z jakością kraftu w Polsce jest różnie, wobec czego entuzjazm wobec nowych inicjatyw słabnie. Stara gwardia póki co jedzie na renomie, ale nie da się tego ciągnąć w nieskończoność. Nowi gracze nie mają takiej przewagi, stąd na starcie muszą wojować dobrze naostrzonym orężem, co wielu się nie udaje. Za najbardziej zagrożone uznaję Twigg, Spirifera, Ninkasi i Ursę, choć ta ostatnia może działać lokalnie. 2015 może być również rokiem rozstrzygającym dla Chmielarium, Wrężela i Jana Olbrachta, choć ten ostatni może w najgorszym wypadku zacząć wynajmywać swoje moce produkcyjne kontraktowcom. Wzrost produkcji i zbytu wróżę Pracowni Piwa, Artezanowi, Browarowi Na Jurze, Kormoranowi, Podgórzowi i SzałowiPiw, czyli głównie rzeczywistym browarom, a nie kontraktowcom. Czarnymi koniami będą Piwne Podziemie, Birbant i Kingpin.

A teraz zobaczymy, co z tego się sprawdzi.

Co ważne - browary powinny dbać o stałość jakości, różnorodność oferty, dobry marketing i poprawne relacje z klientami. Te inicjatywy które są obecnie na aucie utraciły odbiorców przez niedostatki na tych polach.